 Schrijfster Lale Gül

woensdag 9 november 2022

Bekijk hieronder de fotoreportage van de avond gemaakt door Rogier Bos - rogierbos.com

WAAR GING HET OVER?

Lale Gül in het Isalatheater

Met enige trots kijken wij als bestuur van Themater terug op de ‘warme’ avond die wij 9 november jl. hadden met Lale Gül. Lale Gül is in korte tijd een bekend persoon geworden vanwege haar autobiografische boek ‘Ik ga leven’ waarin zij vertelt over haar beknellende jeugd in een streng Islamitisch milieu en daar ook resoluut afstand van neemt. Het boek werd een groot succes en in 2020 ook bekroond met de NS-publieksprijs.

De Themater-avond kwam tot stand in samenwerking met de Vrijheidscolleges (een instantie die in 2013 door verschillende Bevrijdingsfestivals is opgericht om aandacht te besteden aan het enorme belang van vrijheid en de noodzaak dat constant na te blijven streven) en onze eigen Bibliotheek aan den IJssel.

Na het verschijnen van haar boek heeft Lale veel te maken met (doods)bedreigingen uit vooral meer radicale (Islamitische) kringen. Voor ons betekende het dat wij extra veiligheidsmaatregelen moesten nemen (voor het eerst in de geschiedenis van Themater bij de deur een stevige toegangscontrole).

Gelukkig weerhielden deze extra maatregelen weinigen om te komen en mochten  wij ruim driehonderd belangstellenden in de zaal ontvangen. Een voor Themater enorm hoge opkomst! Lale begon met het opsommen van een waslijst aan voorbeelden waarbij (on)vrijheid in het geding was en waarbij vaak de spanning tussen vrijheid en ander waarden in het geding komt. Zo worden ieder jaar in Nederland nog zo’n 15.000 jongetjes besneden op grond van verschillende vrijheden (godsdienst, ouders die zelf bepalen wat goed is voor hun kind) terwijl daarmee andere waarden en belangen genegeerd worden (problemen bij die jongens/mannen later; die mannen hebben zelf indertijd die keuze niet kunnen maken). Vrijheid is een groot goed, maar is vaak weer strijdig met andere belangen. Moet je maar kunnen zeggen wat je wilt en iedereen daartoe de ruimte geven (Icke met zijn onzin-theorie over reptielen; Wilders met zijn minder Marokkanen) of zitten daar ook weer grenzen aan?

Een opsomming die vooral spannend werd toen Lale de lastige dilemma’s ook ging betrekken op haarzelf. Toen ze bijvoorbeeld sprak over een soort van Stockholmsyndroom (te close worden met degenen die je ‘gevangen’ houden). Niet voor niets kwam de vraag naar voren of - er nu na enkele jaren op terugkijkend - ze opnieuw de stap zou hebben gezet om (in vrijheid) dit boek te schrijven dat haar vervolgens ook duidelijk haar vrijheid is gaan beperken. Als ze weer eens bij de politie zat om aangifte te doen, allerlei verwensingen las op sociale media of in de rechtszaal aanwezig was, vroeg ze zich zeker wel eens af of dit het allemaal wel waard was. Veel frequenter waren er echter de momenten dat ze anderen sprak of anderen haar via sociale media schreven en daarbij aangaven dat het boek of haar gedachten hen steun en kracht hadden gegeven. Islamitische meisjes die zich bewust werden van hun eigen situatie; maar ook anderen die leerden dat je soms een grote stap moet durven zetten (bijvoorbeeld ‘ uit de kast komen’).

In de pauze was er een bijdrage van rapper/artiest Ruhwel Emers (met zijn ‘roots’ op Bonaire) die met  begeleiding van een gitarist een viertal nummers zong/rapte en er goed in slaagde contact te hebben en te houden met de zaal. Dat nauwe contact met de zaal dat er vanaf de eerste minuut - en de warme welkomstwoorden van Alida (bestuursvoorzitter Themater) – was, werd mooi gecontinueerd door de woorden van Mark van Ostaijen – socioloog verbonden aan de EUR. Mark gaf aan dat het boek van Gül grote overeenkomsten vertoont met Nederlandse literatuur van Maarten ‘t Hart, Siebelink en andere schrijvers die verhaalden over de beknellende situaties van hun jeugd (opgegroeid in streng christelijke milieus) en hun wegen om daaruit te ontsnappen. Ook noemde hij een boek van een Franse jongen die met de verandering van zijn naam (van Eddy in Edouard) eveneens uiting ging geven aan zijn homofiele geaardheid. Mark gaf aan dat het boek van Gül over cultuur, migratie en religie gaat maar daarnaast zeker ook over het ontsnappen uit een bepaalde klasse (klassenmigratie). Als Brabander had hij dat zelf ook al wat - uiteraard op een veel minder heftig niveau dan Lale - meegemaakt toen hij de Katholieke kerk de rug keerde en later ook als vegetariër (Als Brabander eet je vlees; veel vlees) door het leven zou gaan. Beide tot grote verbazing (en meer dan dat) van zijn eigen ouders.

Onder de altijd weer professionele leiding van Frenk van der Linden die ook voorbeelden van zijn ontworsteling uit zijn eigen ouderlijke milieu gaf, werd in nauwe samenspraak met de vragen en loftuitingen uit de zaal de avond op warme - en vooral persoonlijke - wijze afgesloten. Lale liet mede door haar antwoorden op vragen zo’n intens gevoel achter dat na afloop de rij van bezoekers die hun boek getekend wilde hebben fors was. Het boek lezen is mooi; maar Lale Gül horen en (proberen) aan te voelen, was misschien nog wel mooier.

Graag tot de volgende Themater-avond!

Met Inspirerende groet,

Bestuur Stichting Themater

Alida Vreden-Cyrus

Yole Rizzo

Annelous van der Klauw-Cornet

Pouria Taghavi

Pieter van Keulen

Lex Cachet

Menno van Duin